kop-info.gif (2467 bytes) De jodenvervolging in Duitsland
balletje.gif (644 bytes) Tweede Wereldoorlog in Nederland balletje.gif (644 bytes) Jodenvervolging in Nederland balletje.gif (1043 bytes) Startpagina
               
In Duitsland begon de jodenvervolging met de benoeming van Adolf Hitler tot rijkskanselier op 30 januari 1933 en met de daarmee gepaard gaande overname van bijna alle openbare functies door functionarissen van de Nationaal-Socialistische Arbeiderspartij (NSDAP).
In Bocholt was het al op 5 maart 1933 tot een boycot van het warenhuis Wekape gekomen. Op 29 maart 1933 werden winkels en huizen vernield. David Triebwasser en twee van zijn zoons werden gevangen genomen ("Schutzhaft").

halon1.jpg (8647 bytes)

In het bijzonder na de Reichspogromnacht (de zgn. Reichskristallnacht) van 9 op 10 november 1938 vluchtten veel Joden uit het West-Münsterland en kwamen naar Aalten, Dinxperlo of Winterswijk. Op 1 januari 1939 woonden in Bocholt, Rhede, Anholt en Werth nog 47 joden. Het overgrote deel van de voor 1940 naar Nederland uitgeweken Joden uit het West-Münsterland werden door de SS en de Gestapo gearresteerd en naar concentratie- en vernietigingskampen o.a. in Polen gedeporteerd, waar zij werden vermoord.
Op 1 september 1941 werden de Joden bij politieverordening verplicht op de linkerborst een gele ster met het opschrift "Jude" te dragen.
Op 30 oktober 1941 droeg de "Staatspolizeileitstelle Münster" de plaatselijke politie-autoriteiten in het Münsterland op een lijst van de in hun gebied woonachtige Joden op te stellen. Bij brief van 18 november 1941 werd aangekondigd, dat op 10 december 1941 een eerste deportatietrein uit Münster naar het concentratiekamp Riga-Getto zou vertrekken. Hiermee werden verreweg de meeste Joden - ongeveer 60 - uit het West-Münsterland naar het concentratiekamp gebracht. Terwijl de ouderen direct na aankomst in Riga werden doodgeschoten, begon voor voornamelijk de jongeren een odyssee door vele concentratiekampen in het oosten. Verdere transporten, waarmee Joden uit het West-Münsterland werden gedeporteerd, gingen op 27 januari 1942 via Dortmund naar Riga, op 31 maart 1942 van Münster naar Minsk en op 27 juli 1942 van Münster naar Theresienstadt.
Volgens ook nu nog altijd niet definitieve gegevens werden in totaal 107 Joden uit het West-Münsterland gedeporteerd. Slechts van twee vrouwen en een man is met zekerheid bekend, dat zij de deportatie overleefden. Een man keerde terug uit een kamp in Nederland, een andere uit een concentratiekamp in Duitsland. Er zijn aanwijzingen dat in een schuilplaats in Bocholt enkele Joden konden overleven.
          
© Arbeitskreis
Synagogenlandschaften
08-05-2005 box1@mizrach.org